Skip to main content
Oñembohape Villa Franca tavaópe omopyenda hag̃ua Unidad de Asuntos Lingüísticos 

Oñembohape Villa Franca tavaópe omopyenda hag̃ua Unidad de Asuntos Lingüísticos 

En el marco de la instalación de las Unidades de Asuntos Lingüísticos (UAL) dentro de la estructura organizacional de las municipalidades y gobernaciones, conforme al Decreto 6797/17, se llevó a cabo la visita de asesoramiento y acompañamiento técnico-lingüístico a la Municipalidad de Villa Franca, en el departamento de Ñe’ẽmbucú.

Umi Unidad de Asuntos Lingüísticos (UAL) ñemopyendarã ryepýpe, oñemba’apóva ojejúvo tavao ha tavusu ryepýpe oike hag̃ua, kóicha ojerure rupi Tembiapoukapy 6797/17, oñeg̃uahẽ avei Villa Franca tavaópe, Ñeembucú tavusúpe.

Karai José Pintos Balbuena ha pytyvõharapave Miriam Celeste Gómez Orué, omog̃uahẽ itávape umi mba’apóra ohóva Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha rérape, ko’ãva apytépe oĩkuri José Quiñónez, Esmilse Ramírez, Saturnina Díaz Molinas, Karin Mendoza ha Ángel Ovelar.

Ñembyatypy aja oñeñe’ẽ ha oñemyasakã mba’épa he’i ha ojerure la Léi 4251/10 Ñe’ẽnguéra rehegua, Léi 6530/20 Lengua de Señas rehegua ha Decreto Reglamentario hesegua 9274/23, oñeñe’ẽ avei mba’éichapa mokõive temimoĩmby ikatukuaa oñopytyvõ oñemboguata hag̃ua opaite mba’e ojeruréva ko’ã Léi.

Ko’ã mba’apohára he’i oykekotaha ko’ã tembiapo ñe’ẽ ñesãmbyhy rehegua oñemombarete hag̃ua mokõive ñe’ẽ tee ha upéicha oñeñangareko hag̃ua iñe’ẽnguéra rehe ha opyta omba’apóvo hikuái mburuvichakuéra ndive oñemoyenda hag̃ua Unidad de Asuntos Lingüísticos ko tavao ryepýpe.

Ko tembiapo oñemboguata oñemombareteve hag̃ua ñane ñe’ẽ tee ha upekuévo oñemyasãi hag̃ua avei Léi 6530 Lengua de Señas rehegua ha decreto reglamentario hesegua.

Alberdi tavao omba’apo Unidad de Asuntos Lingüísticos ñemoheñoirã

Alberdi tavao omba’apo Unidad de Asuntos Lingüísticos ñemoheñoirã

En el marco de la instalación de las Unidades de Asuntos Lingüísticos (UAL) dentro de la estructura organizacional de las municipalidades y gobernaciones, conforme al Decreto 6797/17, se llevó a cabo una visita de asesoramiento y acompañamiento técnico-lingüístico a la Municipalidad de Alberdi, del departamento de Ñe’ẽmbucú.

Umi Unidad de Asuntos Lingüísticos (UAL) ñemopyendarã ryepýpe, oñemba’apóva ojejúvo tavao ha tavusu ryepýpe oike hag̃ua, kóicha ojerure rupi Tembiapoukapy 6797/17, oñeg̃uahẽ avei Alberdi tavaópe, Ñeembucú tavusúpe.

Karai Roberto Nicolás Sotelo, omog̃uahẽ hembiaporendápe  PÑS mba’apohára José Quiñónez, Esmilse Ramírez, Saturnina Díaz Molinas, Karin Mendoza ha Ángel Ovelar-pe.

Ko ñembyatypy aja oñeñe’ẽ ha oñemyasakã mba’épa he’i ha ojerure la Léi 4251/10 Ñe’ẽnguéra rehegua, Léi 6530/20 Lengua de Señas rehegua ha Decreto Reglamentario hesegua 9274/23, oñeñe’ẽ avei mba’éichapa mokõive temimoĩmby ikatukuaa oñopytyvõ oñemboguata hag̃ua opaite mba’e ojeruréva ko’ã Léi.

Karai intendente omomba’eguasu ko’ã tembiapo ñe’ẽnguéra tee ñesãmbyhy rehegua ha upéicha avei kóva oipytyvõta rupi ñe’ẽ ha’ekuéra oiporúva imbareteve hag̃ua, opyta avei omba’apóvo omoĩ hag̃ua mba’apohára katupyry omyakãtava Unidad de Asuntos Lingüisticos tavao ryepýpe.

Ko tembiapo oñemboguata oñemombareteve hag̃ua ñane ñe’ẽ tee ha upekuévo oñemyasãi hag̃ua avei Léi 6530 Lengua de Señas rehegua ha decreto reglamentario hesegua.

El Principito nivačle ñe’ẽme jehechauka Villa Guaraníme

El Principito nivačle ñe’ẽme jehechauka Villa Guaraníme

Ára 20 jasyapy 2025 ramo, Villa Guarani, oikohápe Francia embajador Parguáipegua ojehechauka ñepyrũ ha oñemyasãi El Principito nivačle ñe’ẽme oñembohasapyréva. Ko jehaipy porãite oñembohasa ko ñe’ẽ pyahúpe peteĩ apopyrã ohekáva tekojoparaeta ha ñe’ẽita ñemyasãi ha ñemombareterã, kóva ojepytaso mbarete ypykuéra ñe’ẽ hekove resãi hag̃ua ha ko’ãva oñembojoaju hag̃ua ñe’ẽporãhaipyre arapyregua rehe.

Ko atýpe oĩkuri opáichagua mburuvicha tendagua ha nivačle atýpegua, ohecharamo ha omomba’eguasúva ko aranduka ñe’ẽasa ojapova’ekue Teo Servín ha Avelino Falcón, ha Mirtha Pérez omoneĩva’ekue. Ko aranduka oñemog̃uahẽ umi nivaclé atyguápe Filadelfia-pegua ha mbo’ehao uperupiguápe, Boquerón tavusu jeykekópe, 13 jasyapy jave.

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára, karai Javier Viveros omomba’eguasu ko apopyrã oipytyvõta rupi nivačle  ñe’ẽ ñemombareterã ha avei ko ñe’ẽasa omohendaha ko ypykuéra ñe’ẽme yvate umi ambue ñe’ẽ ykére, ñe’ẽporãhaipyreháicha avei. «Ko tembiapo omoañetejey nivačle ñe’ẽ tuichamba’eha arandupy ha ñe’ẽporãhaipyre ryepýpe ohechaukávo kóicha oĩha avei ambue ñe’ẽ ojeporuvéva ykére», he’i karai Viveros.

Ko apopyrã oñemboguata Decenio Internacional de las Lenguas Indígenas (2022-2032), UNESCO omboguatáva ryepýpe,oike El Principito ñe’ẽasa heta ypykuéra ñe’ẽ yvy’ape árigua ojejapóva apytépe. Umi aty nivačle-gua ha mbo’ehaokuéra tendaguápe oñeme’ẽta 2000 aranduka ñepyrũrãhaite, kóva oñemog̃uahẽta Boquerón tavusu ñepytyvõme.

Ko aty oikova’ekue Villa Guaraníme ohechauka iporãha oñemboguata ko’ãichagua tembiapojoaju oipytyvõva teko ha ypykuéra ñe’ẽ ñemombareterã ha upekuévo avei oñemopyenda hagua tekoaty ogueroikéva opavavépe, nomboykéiva avavépe ha omomba’eguasúva tekojoparaeta.

PÑS og̃uahẽ Misiones-pe oñongatu hag̃ua guarani ayvu

PÑS og̃uahẽ Misiones-pe oñongatu hag̃ua guarani ayvu

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha mba’apoharakuéra og̃uahẽ ko arapokoindýpe mbohapy táva Misiones-guápe omba’apove hag̃ua oúvo tembiapoguasu hérava «Registro del guaraní oral a partir de relatos de hablantes nativos de la lengua mayores de 60 años» ryepýpe.

Ko apopyrã iñepyrũmbýpe ogueroikéta 21 távape, 7 tavusuguápe oĩva Región Oriental-pe, oñondivepa ohupytývo amo 60 tapicha ikarai ha ikuñakaraivéma omombe’úva hembiasakue.

Ko tembiapo porãite omyakã Ñe’ẽnguéra Rapereka Moakãhapavẽ PÑS ryepýpegua, ha hendive oñemoheñoise peteĩ corpus ñe’ẽ rehegua guarani ayvu guive, ko’ápe oikéta umi marandu okaharegua ymave ha ko’ág̃agua, aranduka’aty, jepokuaa, jeroviapy, ñemitỹ, tembi’u rehegua ha ambueve. Ko’ã marandu ohejáva iñe’ẽ ayvu rupive umi karai ha kuñakarai 60 ary oguerekóva guive, ko’ýte umi guarani añónte oiporúva ojeporúta avei oñemoñepyrũ hag̃ua ñe’ẽ ñembokuatia, ñehesa’ỹijo, ñemohenda ha ambueve.  Karai Arnaldo Casco Villalba;  Ñe’ẽnguéra Rapereka Moakãhára , karai Moisés Olmedo  omyakãva Dirección de Tecnologías de la Información y Comunicación  ha DGIL mbohapehára Biera Yboty Cubilla, ha’e umi mba’apohára  og̃uahẽva’ekue Santa Rosa, San Juan ha Villa Florida távape, Misiones tavusúpe. Umi tavausu ojeiporavóva oñeg̃uahẽ hag̃ua ko tembiapo ñepyrũmbýpe ha’ehína Guairá, Caaguazú, Caazapá, Paraguarí, Misiones, San Pedro ha Cordillera. Peteĩteĩ tavusúpe oñeg̃uahẽta mbohapy távape, oñeg̃uahẽ ha oñemba’eporadúvo amo 60 tapicha rupi, oñemohu’ãvove ko ñe’ẽ rapereka.

Oñeme’ẽta kuatia omoneĩva mokõi ypykuéra puhoe Chaco-pegua

 

Ag̃a 21 jasyapy, 09:00 aravo jave, oñeme’ẽta kuatia omoneĩva mokõi ypykuéra puhoe opytáva Boquerón tavusúpe, kóicha oñemombarete hag̃ua maranduasãi ypykuéra atýpe. Ko apopyrã oñemoañete Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha ha Comisión Nacional de Telecomunicaciones (CONATEL) ñepytyvõme.

Mokõive puhoe oñemomba’apo ñepyrũva ha’ehína:
– FM Dos Coco La Armonía comunidad-ygua, Enlhet Norte aty rehegua.
– FM RCCA Puhoe Campo Alegre, oĩva Nivaclé rekohápe, Campo Alegre-pegua.

Mokõive emisora oheka taimbarete hekoteekuéra ha maymave ypykuéra tohupyty marandu hekohápe. Ko apopyrã porãite ojeikuaauka ñepyrũta Teniente Irala Fernández tavao kotyvusúpe.

Ko’ã puhoe ñemopyenda oipytyvõ mbaretéta oñemyasãi hag̃ua marandukuéra ypykuéra ñe’ẽme ha omoañete derécho ojeguerekóva marandu jehupytyrã ko tetãvorépe.

Ayvu Rapyta ñehesa’ỹijo: Ñañemoag̃uivo Mbya Guarani rekoteégui.

Ayvu Rapyta ñehesa’ỹijo: Ñañemoag̃uivo Mbya Guarani rekoteégui.

Ág̃a 22 jasyapy jave oñemoñepyrũta aty ñemoirũ oñembosako’íva Ayvu Rapyta oñehesa’ỹijo hag̃ua: Mbya Guarani Guairá-pegua haipyre añetegua’ỹva, karai León Cadógan rembiapo guasu. Ko atýpe oñehesa’ỹijóta umi mba’e oñe’ẽva filosofía ha angapy rehegua, umi tembiasakue ñe’ẽ ayvu rupi oñembohasava’ekue ha oñeñongatúva ko arandukápe, kóicha mayma tapicha ohecharamóva ko’ã mba’e ikatúta oñemoag̃uive guarani jeroviapýgui. Ko tembiapo omyakã ha oporoipepirũ kuñakarai Gloria Scappini.

Ko jehaipy rehegua ha mba’érepa ojehecharamo

Ayvu Rapyta ombyaty umi Mbya Guarani rembiasagua’u, ñembo’e, purahéi ha ñe’ẽngue ombohasáva umi tapicha marangatu ha arandu atyguáva, ymave ndojeikuaakaiva’ekue avavépe ha upéi oñembokuatia rire ae ojeikuaukáva ambue atygua’ỹvape. Ko’ã ñe’ẽporãme ojejuhu ñe’ẽ-anga ypykue, oñemombe’úva ko mombe’ugua’u ñemombe’u rupive, oñeikuave’ẽvo avei tape guarani jeroviapy 0ñeikũmby porã hag̃ua.

Umi Mbya Guarani oĩ Tupí-Guarani ñe’ẽaty ryepýpe ha ymave oiko Paraguái, Argentina ha Brasil rembe’ýre.Ymaite guive ha’ekuéra oñemombarete ha okañy pe colonia ha evangelización-gui, okañývo umi ka’aguy mbytére, ko’ág̃aramo opapotámava ohóvo. Ko’ã mba’e ojehúva ryepýpe, ojehechajey ha oñehesa’ỹjóvo umi mba’e porãita ohejáva ñandéve hikuái, oñeipytyvõta avei ojehecha jey hag̃ua ichupekuéra ha upekuévo oñeñangareko hag̃ua hesekuéra.

Mba’éichapa oñemboguatáta ko’ã aty

Ko’ã atýpe oñemoñe’ẽ ha oñehesa’ỹijóta oñondivepa, ojehechara’ẽvo umi Mbya Guarani reko ha guarani kuaaty rehegua. Natekotevẽiri ojeikuaa ñepyrũ mba’eve avakuaaty ha ñe’ẽ rehegua, ko’ápe oĩtahaguére tapicha katupyry oporohesape’a ha oporoipytyvõtava oñeikũmby hag̃ua. Jepémo ko aranduka ha’ete ku nahesakãmba porãiva, ko aty oipytyvõta maymavépe oñemoag̃uive hag̃ua chugui ha upéicha oikũmby hag̃ua opaite mba’e oguerekóva ipype.

Preguntas de interés

Oñemba’eporanduvéva

Roñemongeta Gloria Scappini, etnóloga ha antropóloga social recharamomby, oñemoarandu ha omba’apóva umi Estudio Americanista rehehápe. Oñemoaranduva’ekue Universidad de París X Nanterre-pe, ha hekove pukukue ojepytaso mbaretéva tembikuaareka, tekombo’e ha consultoria-pe, ypykuéra avakuaaty ohapykuehóvo.

Mba’éichapa oipytyvõ León Cadógan rembiapo Mbya Guarani cosmovisión ha jeroviapy oñeikũmby hag̃ua ko’ág̃a.

León Cadogan omba’apo ha ojepytaso mbaretéva’ekue oikuaa hag̃ua umi Mbya Guarani arandupy, ñe’ẽ ha jeroviapy, avei mba’éichapa Paraguái colonia aja ojahéi ha oiko ypykuéra rapykuéri, ko’ã mba’e ojeha hapykuere pypuku ndahaéi Amérika avakuaatýpe añónte, arandupy ryepýpe (Tierras Bajas de América del Sur ha Tupi-Guarani aty), tuicha oipytyvõ avei oñehesa’ỹijo opaite mba’e ko aty etnografía rehegua taha’e tetãpy ha tetã jerére.

Cadogan, jepémo sapy’ánte iñapañuái tembikuaarekarã ha ypykuéra derécho rehe oñangareko hag̃ua, omba’apo mbarete heta hendárupi oiko peve ichugui Curador de Indios del Guairá ary 1950-pe. Hákatu umi apañuái oguerekóva oguenohẽjey chupe upe cargo-gui. Hekove puku aja, oheja hembiasakue ha avei mba’épa iporã ojeikuaauka ha oñemyasãiva’erã, upéichante avei moõpa tekotevẽ ojeike ha oñeñoraĩrõ ojeiporukuévo avakuaaty reko. Hembiapo akóinte ojepytaso umi ypykuéra yvy ha aty rehehápe.

Iporã ñanemandu’a umi Mbya Guarani ñepyrũrã ndojeheáihague tekoaty paraguaigua ndive, amo siglo XX rupi ae ojehe’a hesekuéra. Ko mba’e, avei hembiasakue ojepytaso mbaretéva colonia ha evangelización-gui, ha’ekuéra oikove rupi ka’aguýre oipytyvõ ichupekuéra hekotee omopyenda hag̃ua ha omba’apo hag̃ua avei iñarandupy rehe umi oikotevẽvéva rehehápe.

Ayvu Rapyta  oikuaaukáva ñe’ẽ jeroviapy rehegua oĩva’ekue iñongatupy, mba’épepa oipytyvõ ko aranduka jeikuaauka oñemyasãi ha oñeñangareko hag̃ua kuaapy ayvu rehegua ko’ã Mbya Guarani apytépe.

Ayvu Rapyta peteĩ tembiapo recharamomby omombe’úva jeroviapy ayvu  ha corpus mombe’ugua’u rehegua, avei oñongatúva opáichagua código ñe’ẽ rehegua umi Mbya añónte oikuaáva ha ombohasáva tekotevẽramo añónte. Ñepyrũrã oñembohasáva ko etnólogo-pe g̃uarã añónte ha ipahápe og̃uahẽva opavavépe, ko jehaipy oikotevẽ jesareko ha ñe’ẽasa porã oñeikũmby hag̃ua.

Pe Censo Indígena 2002 pegua, Bartomeu Melià,ombosako’iva’ekue oikuaauka ko’ã Mbya Guaranimegua opytaha mokõiha hendápe umi Tupí-Guarani ñe’ẽaty ryepýpe oñangareko ha oiporuvéva gueteri isy ñe’ẽ. Ko mba’e oiko jepémo ojehechakuaa ñe’ẽkõi térã mbohapy ñe’ẽ oikovéva ojoapytépe. Oikove oñondive guarani paraguayo, portugués ñe’ẽ ha ambue ypykuéra ñe’ẽ ikatu oike ijapytépe préstamo lingüístico rupive.

Mbya Guarani ñe’ẽ hekove resãi ko’ág̃a meve ojejapohaguére ijeroviapy ha ijepokuaakuéra, taha’e jeroky ha ñembo’e umíva, ayvu reko oñembojekupytýva purahéi ha ambue tyapu tee rehe, ko’ãva oñembohasa peteĩ atýgui ambue imitãvévape.

Tembiasa ko tembiapo rehegua

Ko aty aranduka ñemoñe’ẽ rehegua “Ayvu Rapyta ñemoñe’ẽ” heñói ñepyrũ pandemia aja tekotevẽ rupi ojejuhu ambue mba’e oipytyvõva ojeikokuaa hag̃ua apañuái aja. Pe cosmogonía indígena ha umi aty jeroviapy rehegua oipytyvõ mbarete oñeg̃uahẽ hag̃ua heta tapichápe, oikuaase ha oñemoaranduséva guarani precolonial rekotee reheguápe. Oñehendu opáichagua tyapu ha ñe’ẽ Mbya Guarani mba’éva, upéi oñehesa’ỹijo Cadogan rembiaporape oipytyvõ mayma henduhárape oikuaave hag̃ua heta mba’e heta mba’e antropología rehegua ha omongakuaave hag̃ua kuaapy etnolinguística rehegua.

Marandu Tekovẽva

Tembiapo: Aty ñemoñe’ẽ ha ñehesa’ỹijo rehegua, tapereko antropológico reheve. (Irundyha)

Aranduka: León Cadogan, Ayvu Rapyta: textos míticos Mbya Guaraní del Guairá mba’éva (1959 ha tenondeve oñeguenohẽva)

Mba’éichapa: Virtual

Omyakãta: Gloria Scappini, Lic. en Etnología ha Master en Antropología Social ha Sociología Comparativa oñembokatypyrýva  Estudios Americanistas-pe, avei Etnología, Prehistoria ha Etnomusicología Universidad de Paris X Nanterre, Francia-pe. Tembikuaarekahára, mbo’ehára, consultora.

Eñemboheraguapy cupo henyhẽ mboyve

Araka’épa: Arapokõi jave, 22 jasyapy 2025 guive, 14 aravo guive, 16 aravo peve (Paraguái aravo)
Ipukúta: 3 jasy- 12 arapokõi

Eñemomaranduseve ha eñemboheraguapy hag̃ua ikatu ehenói 0981 354 652 térã ehai ñandutiveve seminarioantropologicas@gmail.com-pe

Oñemba’apo kyre’ỹ ojejúvo guarani ñe’ẽayvu ñeñongaturã

Oñemba’apo kyre’ỹ ojejúvo guarani ñe’ẽayvu ñeñongaturã

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha mba’apoharakuéra og̃uahẽ ko arapokoindýpe mbohapy táva San Pedro-guápe omba’apove hag̃ua oúvo tembiapoguasu hérava «Registro del guaraní oral a partir de relatos de hablantes nativos de la lengua mayores de 60 años» ryepýpe. Ko apopyrã iñepyrũmbýpe ogueroikéta 21 távape, 7 tavusuguápe oĩva Región Oriental-pe, oñondivepa ohupytývo amo 60 tapicha ikarai ha ikuñakaraivéma omombe’úva hembiasakue.

Ko tembiapo oñemongue Ñe’ẽnguéra  Rapereka Moakãhapavẽ guive, PÑS ryepýpegua, ha hendive oñemoheñoise peteĩ ñe’ẽ’aty guarani ñe’ẽayvu rupive, ogueroikétava tekopy okaháregua yma ha ko’ág̃agua, aranduka’aty, jepokuaa, jeroviapy, ñemitỹ, tembi’u reko ha ambueve mba’e.

Guarani ñe’ẽ ayvu ñeñongatu ojejapóva ojejúvo oñehendu rire umi karai ha kuñakarai 60 ary oguerekóva guive rembiasakue ha ko’ýte umi guarani ñe’ẽ añónte oiporúva ojeporúta avei ñe’ẽ ñembokuatia, ñehesa’ỹijo, ñemohenda ha ambue raperekarã.&nbsp

PÑS rérape oĩkuri Abelardo Ayala, Biera Cubilla, José Quiñónez ha Ramón Herrera. Umi táva San Pedro-gua oñeg̃uahẽhápe ha’ékuri Resquín, Yrybucuá y San Estanislao.

Umi tavusu ojeiporavóva oñeg̃uahẽ hag̃ua ñepyrũrã apytépe oĩ : Guairá, Caaguazú, Caazapá, Paraguarí, Misiones, San Pedro ha Cordillera. Peteĩteĩ tavusúpe oñeg̃uahẽta mbohapy távape, oñeg̃uahẽ ha oñemba’eporadúvo amo 60 tapicha rupi, oñemohu’ãvove ko ñe’ẽ rapereka.

 

Oñemyasãi El Principito nivaĉlé ñe’ẽme

Oñemyasãi El Principito nivaĉlé ñe’ẽme

Umi tembiapo oñemboguatáva ojejúvo Decenio Internacional de las Lenguas Indígenas ryepýpe, aranduka ojehecharamóva yvy’ape ári El Principito, Antoine de Saint-Exupéry oha’i ñepyrũva’ekue, péina og̃uahẽma avei Chaco paraguayo korasõme, ko’ág̃a nivaĉlé ñe’ẽme, ko ñe’ẽme ombohasa Teo Servín ha Avelino Falcón, hákatu upe ñe’ẽasa ñemoneĩ paha opytákuri mbo’ehára Mirta Pérez pópe. Ko tembiapo iporãmbajepéva ojehechauka ñepyrũkuri pe arapo 13 jasyapy jave, 09:30 aravópe, Boquerón tavusuo kotyvusúpe, opytáva Filadelfia távape.

Ko aty oñembosako’i ikatu hag̃uáicha aranduka pyahu oñemog̃uahẽ nivaĉlé-gua atýpe, kóva oipytyvõtahaguére chupekuéra omokyre’ỹ hag̃ua ojoapytépe ñemoñe’ẽ ha upekuéko toikuaa avei ñe’ẽporãhaipyre arapýregua, ko’ãva oipyyvõ rehe ojehechakuaa hag̃ua tekojoparaeta ha ñe’ẽita oĩva yvy’ape ári. Ko aranduka ñe’ẽasa oykeko mbarete umi temimoĩmby omba’apóva arandupýre, avei tekombo’eregua ha upéichante avei umi aty omba’apóva guive ypykuéra rehehápe, oñemomba’eguasúvo ñe’ẽporãhaipyre mitã,  mitãrusu ha kakuaáva jehekombo’erã. Ko tembiapo omyakãkuri PIAF (Francia), Alianza Francesa ha Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha.

Aty oñemyasãihápe ko aranduka, oñemombe’u mba’erupípa tuichamba’e ko tembiporu ha mba’éichapa oipytyvõta ypykuéra atýpe. Karai Nicolás Mezzalira, Programa de Apoyo a la Implementación de la Educación Intercultural Bilingüe para los Pueblos Indígenas (PIAF, Francia) moakãhára,omomba’eguasu ko tembiapojoaju: « Ko apopyrã niigo techapyrã ñomoirũ reko rehegua, ha upéva ojehupyty ojejepytaso mbarete rupi hesehápe. Avy’aiterei amba’apohaguére peẽichagua mba’apohára ikatupyrýva ndive » he’i.

Upéichante avei, karai Javier Viveros, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára, omomba’uguasu ko tembiapo porãite omotenondéva nivaĉlé atýpegua, ko’ã tembiapojoaju rupive, ko ñe’ẽ indoamericano oñemohenda yvate avei ambue ñe’ẽ Europa-ygua ykére ha upekuévo avei oñemopyenda ñe’ẽporãhaipyreháicha. «Kóichagua tembiapo rupive nivaĉlé ñe’ẽ ojepytaso, oñemombarete ha oñemoporãve ojapyhýgui ha oñemomba’égui  ambue ñe’ẽ reko rehe» upéicha he’i karai sãmbyhyhára.

Umi nivaĉlé atýpe oñemog̃uahẽta 2000 aranduka, kóva oikóta Boquerón tavusuo ñepytyvõme.

TEMBIAPO JOAJU ÁRA PARAGUÁI ÑE’ẼNGUÉRA SÃMBYHYHA (SPL) HA MBA’YRUVEVETEE TETÃMEGUA MOAKÃHA (DINAC) NDIVE

TEMBIAPO JOAJU ÁRA PARAGUÁI ÑE’ẼNGUÉRA SÃMBYHYHA (SPL) HA MBA’YRUVEVETEE TETÃMEGUA MOAKÃHA (DINAC) NDIVE

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (SPL), hembiapo oĩháicha Léi 4251/10 Ñe’ẽnguéra rehegua ha Léi 6530/20 “Omoneĩva Lengua de Señas Paraguaya”, ombosako’i peteĩ ñombyaty tembiapo joajúpe Mba’yruvevetee Tetãmegua Moakãhára (DINAC) ndive.

Ko tembiapo omoakãkuri Ñe’ẽnguéra Rekoguatarã Mbohapeha Moakãhara, Diego Duarte; SPL pegua Walter Gómez, mba’apokuaahára; ha DINAC-pegua Edwar José Fraenkel Moreno, Coordinador General de Facilitación y Gestión Aeroportuaria, ha Elizabeth Sanguinetti, temimoĩmby-pegua mba’apohára.

Ko aty rupive oñembohape oñemoñe’ẽkõi hag̃ua temimoĩmby kuatia ha herarechauka Paraguái ñe’ẽ teépe, ha avei oñembohape hag̃ua Lengua de Señas Paraguaya-pe marandu ñemyasãi umi tapicha oñehendu’ỹvape ha guarani oñe’ẽvape.

 TEMBIAPO JOAJU ÁRA PARAGUÁI ÑE’ẼNGUÉRA SÃMBYHYHA (SPL) HA PARAGUAY MBA’YRUMÝI G̃UAHẼHA NDIVE     

 TEMBIAPO JOAJU ÁRA PARAGUÁI ÑE’ẼNGUÉRA SÃMBYHYHA (SPL) HA PARAGUAY MBA’YRUMÝI G̃UAHẼHA NDIVE     

 

   Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (SPL), hembiapo oĩháicha Léi 4251/10 Ñe’ẽnguéra rehegua ha Léi 6530/20 “Omoneĩva Lengua de Señas Paraguaya”, ombosako’i peteĩ ñombyaty tembiapo joajúpe Paraguay Mba’yrumýi G̃uahẽha (Estación de Buses de Asunción) moakãhára ndive.

Ko tembiapo omoakãkuri Ñe’ẽnguéra Rekoguatarã Mbohapeha Moakãhara, Diego Duarte; SPL pegua Walter Gómez, mba’apokuaahára; ha Abog. Jorge Soler, Paraguay Mba’yrumýi G̃uahẽha moakãhára, ikatuhag̃uáicha oñemoñe’ẽkõi temimoĩmby kuatia ha herarechauka Paraguái ñe’ẽ teépe, ha avei oñembohape hag̃ua Lengua de Señas Paraguaya-pe marandu ñemyasãi, oñemotenondehápe Léi 4251/10 ha Léi 6530/20.

Skip to content