Monthly Archives: February 2025

PÑS ha CIDIT oñomboheraguapy peteĩ kuatiañe’ẽme’ẽ Ñoñe’ẽme’ẽte Ñopytyvõrã oñembopyahu hag̃ua tembiporu ñe’ẽ ñemyasãirã

Posted on 18/02/2025

Portada  / Marandu / PÑS ha CIDIT oñomboheraguapy peteĩ kuatiañe’ẽme’ẽ Ñoñe’ẽme’ẽte Ñopytyvõrã oñembopyahu hag̃ua tembiporu ñe’ẽ ñemyasãirã

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS) ha Centro de Ingeniería para la Investigación, Desarrollo e Innovación Tecnológica (CIDIT) omoañete ñe’ẽme’ẽreko oñemboheraguapývo kuatiañe’ẽme’ẽ Marco de Cooperación Interinstitucional ha Acuerdo Específico Ñoñe’ẽme’ẽte Ñopytyvõrã, ohupytyséva niko pe tembiporupyahu oñembokuatia ha oñeñongatu Paraguái ñe’ẽnguéra, ojejesarekovévo ñe’ẽ tee guarani rehe.

Oikókuri SPL Sãmbyhyha Rembiaporendápe ha oĩkuri PÑS Motenondehára Javier Viveros ha CIDIT Motenondehára Luca Cernuzzi. Ko’ã tembiporu rupive mokõive temimoĩmby oñoñe’eme’ẽ omba’apóvo oñondive oiporu hag̃ua tembikuaareka apopyrã, ojeguerojerávo tembiporupyahu ojeporútava ñe’ẽ jehekombo’épe ha tetã ñe’ẽkõi ha ñe’ẽreta ñemyasãi.

GuaraniA ha’e pe apopyrã oñemomba’eguasuvéva ko kuatiañe’ẽme’ẽme ojesarekóva oguerojera hag̃ua tembiporu inteligencia artificial generativa guarani ñe’ẽme, ojesarekóva umi táva okaháre ohasa’asyvéva rehe. Pevarã oñembyatýta umi marandu, ojehekombo’éta umi techapyrã ñemyasãi ha ñembopyahu rehegua, ojeheka tembiporupyahu ombohasy’ỹva guarani ñe’ẽhárape. Ko tembiapo niko oñemopyenda irundy tapereko rupi, ojejapyhýva mba’épa oñeikotevẽ ha moõ pevépa ojejapo ha oñemyatyrõ umi apañuãi ojeguerekóva tembiporupyahúpe.

Kuatiañe’ẽme’ẽ omopyenda temimoĩmby ambue ndive ñopytyvõ, Ñoñe’ẽme’ẽte Ñopytyvõrã  katu ohakãi’o umi tembiapo ojeguerojerátava, ojeroikévo pype jehekombo’e, tembijeporeka, ñohekombo’e ha avei  plataforma digital ombohasy’ỹva tekombo’e rembiporurã guarani ha ambue ñe’ẽme.

Ko jokupyty rupive, PÑS omboaje iñe’ẽme’ẽreko omyasãivo ñe’ẽkuaaty ambueichagua ha ojejapóvo Léi Ñe’ẽnguéra rehegua he’íva, omombarete ha omoingvovejeývo Paraguái ñe’ẽnguéra tee.

Lengua de Señas Paraguaya jeporu Tembijeroviápe

Posted on 18/02/2025

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS), Léi 6530/20 rupive, omoirũkuri mba’e’apopy Sociedad Bíblica Paraguaya (SBP), ojehechaukahaguépe ñe’ẽasa Lengua de Señas Paraguaya-pe (LSPy) 12 vore Lucas Evangelio. Mba’e’apopy oikókuri Iglesia Encuentro Cristiano de los Hermanos Menonitas de Villa Elisa ha ohechauka hikuái PÑS-pe, Encargada de Despacho de la Dirección General de Lengua de Señas, Celia Godoy ha jefa del departamento de Investigación y Estandarización de la Lengua de Señas Paraguaya, Esmilse Ramírez ha ñe’ẽñeikũmbyhára Luis Fernández.

SBP niko omyasãi Tupãñandejára Ñe’ẽ iñe’ẽambuéva ñe’ẽme, omombaretévo opavave jeroike ha temira’arõ. Iporã ojehechauka ñe’ẽasa apo oikóva Biblia gui ha hetaháicha español-pe, ojejapo peteĩ aty rupive oĩhápe peteĩ myakãhára tetãygua, pytyvõhára tetã ambueygua, ñe’eñeikũmbyhára ha peteĩ ñe’ẽkuaahára. Peteĩteĩ umi vore ojehechauka LSPy-pe ta’anga rupive ombohasy’ỹ hag̃ua iñeikũmby.

Ipahápe, aponde’a omyakãva, Julián Pesoa, omomba’eguasu ñe’ẽasa hekohaichaite, oñeha’ãva oheja ñe’ẽasa heko’ypýpe ñe’ẽ viso-gestual-pe ohechaukávo umi tembiasa video rupive.

SPL ha Kuatiatee Apo Mbohapeha Tetã Mañandaragua oñombyatýkuri omba’apo hag̃ua oñondive

Posted on 18/02/2025

Ojegueroguatahína guarani ñe’ẽ jeporu ñembokuatia

Posted on 17/02/2025

Portada / Marandu / Ojegueroguatahína guarani  oñeñe’ẽva ñembokuatia

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS) Mba’apokuaahára ohókuri Guairá tetãvorépe ombokuatia hag̃ua guarani oñeñe’ẽva ojejapóva umi ñe’ẽhára omombe’úrupi káso ha yvypóra ohasámava 60 ary.

Ko’ã mba’e ojejapókuri  Ñe’ẽ Rapereka Moakãhapavẽ PÑS-pegua, péva rupive ojejapose corpus lingüístico guarani oñeñe’ẽvagui, ojapyhýtava táva okaháre jeiko, yma ha ko’ág̃a, aranduka’aty, teko’yma, jeroviapy, jepokuaa, ñemitỹkuaaty, tembi’erekokuaaty ha ambue.

Arnaldo Casco Villalba, Moakãharapavẽ; mbohapeharakuéra Biera Cubilla ha Christian Ojeda, ha Moisés Olmedo, Tembiporu Pyahu Momarandurã Moakãhára, ko’ãva oĩkuri atýpe.

Ojegueroikékuri ñe’ẽhára kuimba’e ha kuña, Borja, Iturbe ha Itapé Tavao, Guairá Tetãvorepegua.

Oho tenonde gotyo umi tapereko oñemoingovejeývo Guaná ñe’ẽ

Posted on 17/02/2025

Oho tenonde gotyo umi tapereko oñemoingovejeývo Guaná ñe’ẽ

Kuatiarova / Marandu /

Oho tenonde gotyo umi tapereko oñemoingovejeývo Guaná ñe’ẽ

Tembiapo oñemoingovejeývo Vana Peema Ñe’ẽ (Guaná), oñombyatýkuri Ypykuéra Ñe’ẽ Ñeñongatu ha Ñemyasãi Moakãhára (YÑÑÑM), Rossana Bogado de Orué, ha Río Apa Tavavore’igua ndive, oĩhápe Guaná Táva.

Oñombyatýkuri ojeikuaa hag̃ua umi tapereko ha tembiapo oñemokyre’ỹ hag̃ua Guaná Ñe’ẽ jeporu ha Ñemoingovejeýpe – Alhpeema Vana.

Oĩkuri avei ko atýpe mba’apokuaahára Matías Medina, Sonia Avalos ha Moisés Olmedo Tembiporu Pyahu Momarandurã Moakãhára. Oñeñomongetakuévo, oñembohapékuri opaichagua tapereko ikatuhag̃uáicha oñemba’apo atyháicha oñemombarete hag̃ua  Vana Peema jeguerekojey ha jehekombo’e.

Miguel Cuellar, Tavavore’i omyakãva, oñemopyenda porã ha omokyre’ỹ tembiaporã, omomba’eguasúvo ñe’ẽ jehekombo’e.

Upéicha avei, omombe’u oñehenoiukajepiha umi tavavore’igua oñehenduhápe oñe’ẽvo iñe’ẽ’ypykuéra, ag̃akatu ndojeporumemevéigui ombyasy hikuái ndaikatúigui oiporu iñe’ẽ’ypy.

 

Ñomongetajere Iporãmbajepéva Sociedad Bach Paraguaigua ndive

Posted on 17/02/2025

 

Kuatiarova / Marandu / Ñomongetajere Iporãmbajepéva Sociedad Bach Paraguaigua ndive

Sociedad Bach Paraguaigua omoñepyrũ ñomongetajere omboguatavakuri Diego Sánchez Haase ha Javier Viveros, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha. Ko mba’e’apopy oikókuri Casa Bicentenario de la Música “Agustín Barrios”-pe, ha oimeraẽva oikekuaákuri ohepyme’ẽ’ỹre.

“Kirito ra’arõvo” rérape. BachFest de Leipzig, Alemania”-pe, peteĩ pyraheimbyky, ñomongetajere rehe ojoajúkuri avei “El sonido paraguayo de Bach” ombosako’iva’ekue FONDEC ha Centro Cultural de la República El Cabildo pytyvõ rupi. Sánchez Haase ha Viveros ohesa’ỹijókuri Kirito ra’arõvo (Esperando a Cristo)

“Puraheimbyky purahei’atýpe g̃uarã pumbasy’ỹ reheve”, hembiapoteéva. Ko purahéi niko ojapova’ekue peteĩ paraguaigua oñembopu’ypyva’ekue BachFest de Leipzig, Alemania-pe, ha oñehendu’ypy guarani pu upe vy’aguasuhápe. Ñomongetajere jave ojehechaukákuri avei peteĩ video ojeikuaaukahápe ko tembiapo, ojapókuri cineasta alemana Anna Neuhaus, Schmidt Film omyakãva.

Ko tembiapo rupive, Sociedad Bach del Paraguay, omoñepyrũ Temporada 2025, oñemomba’eguasuhápe opaichagua jeikuave’ẽ.